قیمت فرش گبه چند است؟

قیمت انواع فرش گبه از 1 میلیون تا 75 میلیون تومان می باشد و به عواملی همچون نوع و محل بافت، اندازه و ابعاد، جنس پرز و نخ تار و پود، وزن تقریبی، ظرافت و زیبایی طرح فرش گبه و ... بستگی دارد؟

مزایا و ویژگی های فرش گبه چیست؟

از مزایا و ویژگی های انواع فرش گبه می توان به دوام در عین زیبایی، دکوراسیون متفاوت، گرما و صمیمیت، راحتی، اصالت، زیبایی و دوام، مقاومت بالای این فرشها در برابر سرما اشاره کرد.

گبه چیست؟ فرق گبه با فرش و گلیم در چیست؟

گبه چیست؟

گبه نوعی زیرانداز سنتی ایرانی است که در دسته فرش های دست باف قرار می گیرد، اما ساختار و ظاهر آن ویژگی هایی دارد که آن را از قالی و گلیم متمایز می کند. گبه که در زبان برخی مناطق «قالیچه خرسک» نیز نامیده می شود، معمولاً در اندازه های کوچک تا متوسط بافته می شود و سازندگان اصلی آن عشایر لر، قشقایی، بختیاری و دیگر ایلات جنوب و جنوب غرب ایران هستند.

در دهه های اخیر گبه به دلیل سادگی، لطافت و هویت اصیلش محبوبیت جهانی پیدا کرده و در دکوراسیون های مدرن و مینیمال نیز جای خود را باز کرده است. برندهای بین المللی فرش در سال های اخیر از طرح های الهام گرفته از گبه یا گبه های اصل ایرانی در کالکشن های خود استفاده کرده اند که نقش مهمی در افزایش تقاضا در بازار جهانی داشته است.

یکی از شاخص ترین خصوصیات گبه پرزهای بلند و نرم آن است. در بافت گبه معمولاً تعداد پود بیشتری نسبت به فرش های معمولی استفاده می شود و این موضوع به نرمی و حجم بیشتر سطح آن می افزاید. برخی از گبه ها بین 3 تا 8 پود در هر رج دارند و ارتفاع پرز آن ها ممکن است تا یک سانتی متر نیز برسد. این ویژگی ها باعث می شود گبه حس نرمی و گرمای بیشتری در فضا ایجاد کند.

به طور متوسط وزن گبه در هر مترمربع حدود 3 کیلوگرم است که بسته به بافت، خامه پشمی، تراکم و نوع رنگرزی می تواند تغییر کند. در سال های اخیر گبه های دست باف شهری و کارگاهی نیز به بازار اضافه شده اند که طرح های منظم تر، وزن کمتر یا رنگ بندی مدرن تری دارند.

راهنمای خرید فرش گبه و معرفی انواع آن

تاریخچه فرش گبه

پیدایش گبه را می توان به دوران بسیار دور نسبت داد، زمانی که انسان های اولیه از پوست حیوانات به عنوان زیرانداز استفاده می کردند و بعدها توانستند زیراندازهای تار و پودی از پشم حیوانات اهلی بسازند. گبه در واقع بخشی از سیر تکامل همین زیراندازهای ابتدایی است؛ محصولی که به تدریج شکل هنری و هویتی پیدا کرد.

با گذر زمان و شکل گیری زندگی کوچ نشینی در فلات ایران، گبه به زیراندازی تبدیل شد که علاوه بر گرم کردن محل استقرار عشایر، روایتگر زندگی، باورها و زیبایی شناسی بافندگان نیز بود. امروزه مورخان فرش گبه را یکی از سنتی ترین گونه های قالیبافی ایران می دانند که اصالت خود را در برابر تغییرات حفظ کرده است.

در سال های اخیر پژوهش های جدیدی در حوزه تاریخ فرش ایران منتشر شده که نشان می دهد بسیاری از طرح های مینیمال و نمادین گبه تحت تأثیر هنرهای بومی کهن، نقش مایه های حیوانی و حتی نشانه های هندسی آیینی بوده اند. همین ویژگی باعث شده گبه برای پژوهشگران فرهنگ عشایری نیز موضوعی قابل مطالعه باشد.

معنی گبه در قدیم و حال

واژه «گبه» در طول زمان دچار تحول معنایی شده است. امروزه این واژه بیشتر مفاهیم ضخامت، نرمی و پرزهای بلند را تداعی می کند؛ زیرا گبه نسبت به بسیاری از فرش ها پرز بلندتر و پود بیشتری دارد. اما در گذشته «گبه» گاهی به معنای زمخت، عادی یا حتی زشت به کار می رفته است. برخی منابع نیز واژه «گایر» را هم ریشه با گبه دانسته اند که به مفهوم محافظ (اشاره به نقش محافظتی زیرانداز در چادر عشایر) نزدیک است.

برخی پژوهشگران زبان شناسی عبارت گبه را در اصل به معنای «خام»، «طبیعی» یا «دست نخورده» معرفی می کنند که این تعبیر با ماهیت اولیه گبه بسیار سازگار است؛ زیرا بافندگان عشایری معمولاً طرح های ذهنی و بدون نقشه می بافند و همین به گبه جلوه ای ساده، طبیعی و صمیمی می دهد.

در سال های اخیر به دلیل جهانی شدن بازار فرش، واژه «Gabbeh» به همان صورت لاتین ثبت و در بازارهای بین المللی شناخته شده و اغلب به معنای یک فرش دست باف عشایری با طراحی ساده و مدرن تلقی می شود.

عکس فرش گبه بسیار زیبا و تاثیر آن در دکوراسیون خانه

خواستگاه اصلی بافت فرش گبه

گبه از نظر ساختاری از جنس فرش دست باف است اما اندازه کوچک تر، پرز بلندتر و تراکم کمتر آن را از فرش های کلاسیک متمایز می کند. خالقان اصلی این هنر عشایر ایران هستند که گبه برای آن ها نه فقط یک کالا، بلکه بخشی از سرمایه و هویت فرهنگی محسوب می شود.

استان فارس با قدمتی حدود ۱۵۰ ساله در هنر گبه بافی، مهم ترین خاستگاه این زیرانداز سنتی به شمار می رود. ایلات قشقایی، خمسه، بختیاری و ممسنی در این منطقه از مشهورترین تولیدکنندگان گبه هستند. گبه های قشقایی فارس به دلیل ساختار محکم، رنگ های طبیعی و طرح های ذهنی خاص، در بازارهای جهانی نیز اعتبار ویژه ای دارند.

گبه بافی علاوه بر فارس، در بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان، چهارمحال و بختیاری و برخی مناطق کرمان نیز رواج دارد. از جمله مراکز مهم تولید گبه می توان به دوگنبدان، باشت، تل گر، چشمه بلقیس، ده شیخ، چرام، ده علیا، ده سفلی، برازجان و روستاهای شول و ده کهنه اشاره کرد.

نوع بافت و مشخصات گبه

گبه نسبت به قالی و گلیم تفاوت های مشخصی دارد که مهم ترین آن ها اندازه کوچک تر، پرزهای بلند (تا حدود یک سانتی متر) و شمار پود بیشتر است. همین ساختار باعث می شود گبه نرمی و ضخامت قابل توجهی داشته باشد و به عنوان زیراندازی گرم، راحت و سنتی شناخته شود.

نقش پردازی ذهنی و یکتایی هر گبه

گبه نقشه از پیش تعیین شده ندارد و بافنده طرح را به صورت ذهنی اجرا می کند. همین ویژگی باعث می شود تقریباً هیچ دو گبه ای کاملاً مشابه نباشند. این یکتایی یکی از ارزش های هنری و تجاری گبه است و در سال های اخیر نیز نقش مهمی در محبوبیت آن در بازار داخلی و جهانی داشته است.

روش بافت و رنگ بندی

بیشتر گبه ها فارسی باف و روی دارهای زمینی بافته می شوند، هرچند در برخی مناطق نمونه های ترکی باف نیز دیده می شود. رنگ زمینه گبه های عشایری اغلب روشن است؛ مانند سفید، کرم و شیری که به دلیل استفاده از پشم خودرنگ طبیعی ایجاد می شود.

مواد اولیه

ماده اصلی گبه پشم گوسفند است و در برخی مناطق برای استحکام بیشتر از مقدار کمی موی بز نیز استفاده می شود. پشم پس از شستشو، ریسیدن و تاب دادن آماده بافت می شود. طی سال های اخیر استفاده از رنگ های گیاهی و روش های سنتی رنگرزی دوباره رواج یافته و کیفیت و ماندگاری گبه ها را افزایش داده است.

عکس فرش گله با رنگ های بسیار زیبا و شاد

انواع گبه از نظر نوع بافت

گبه را می توان بر اساس روش تولید در دو گروه اصلی طبقه بندی کرد: گبه دستباف و گبه ماشینی. هر یک از این دو گروه ویژگی ها، ارزش و کاربرد متفاوتی دارند و انتخاب میان آن ها معمولاً به بودجه، انتظارات زیبایی شناختی و میزان استفاده روزمره بستگی دارد.

1. گبه دستباف

گبه دستباف حاصل کار مستقیم بافندگان عشایری یا بافندگان آموزش دیده است و بالاترین سطح اصالت و ارزش هنری را دارد. بیشتر گبه های دستباف از پشم خالص و طبیعی بافته می شوند و بسیاری از آن ها با پشم خودرنگ یا رنگ های گیاهی تولید می گردند.

اگرچه اصل گبه دستباف با الیاف طبیعی شناخته می شود، اما در سال های اخیر برخی کارگاه ها برای کاهش قیمت نهایی، نمونه های سفارشی با الیاف ترکیبی (طبیعی و مصنوعی) نیز تولید می کنند. با این حال ارزش هنری و ماندگاری گبه دستباف همچنان قابل مقایسه با نوع ماشینی نیست.

ویژگی های کلیدی گبه دستباف:

کاملاً یکتا و غیرقابل تکرار به دلیل ذهنی بافی
دوام بالا و ماندگاری طولانی
ارزش هنری و فرهنگی بیشتر
استفاده از پشم طبیعی و ساختار سنتی بافت

2. گبه ماشینی

گبه ماشینی در کارخانه و با دستگاه های بافندگی مدرن تولید می شود و از نظر بافت، خطوط و طرح ها نظم بیشتری نسبت به نوع دستباف دارد. مواد اولیه این نوع گبه اغلب الیاف مصنوعی مانند پلی استر، آکریلیک یا پلی پروپیلن است و همین موضوع باعث کاهش قیمت آن در مقایسه با گبه دستباف می شود.

با وجود ارزش هنری کمتر، گبه ماشینی انتخابی مناسب برای استفاده روزانه، محیط های پررفت وآمد، خانه های دارای کودک یا حیوان خانگی و فضاهایی است که نیاز به شستشوی مکرر دارند.

ویژگی های کلیدی گبه ماشینی:

قیمت مناسب تر
طرح های منظم و قابل تکرار
مقاومت مناسب در برابر استفاده روزمره
انتخابی اقتصادی و کاربردی برای خانواده ها

انواع فرش گبه از نظر طرح

گبه به دلیل ذهنی بافی و آزادی کامل در نقش پردازی، یکی از متنوع ترین زیراندازهای دست باف ایرانی از نظر طرح است. هر نقش ریشه در فرهنگ، باورها، طبیعت و زندگی روزمره عشایر دارد و همین موضوع باعث شده گبه از نظر نمادشناسی و زیبایی شناسی غنی و چندلایه باشد.

مهم ترین طرح های رایج گبه عبارتند از:

طرح شیر

طرح شیر یکی از شناخته شده ترین نقش های گبه است. شیر در فرهنگ ایرانی و اسلامی نماد قدرت، وقار، شکوه و شجاعت است. این طرح در میان ایلات قشقایی، لری و بختیاری بسیار محبوب است و به دلیل بار معنایی قوی، جایگاه ویژه ای در گبه بافی دارد. بسیاری از نمونه های قدیمی گبه شیر از نظر هنری و کلکسیونی ارزش بالایی دارند.

عکس گبه دستباف طرح شیر

طرح خشتی یا قابی

طرح خشتی شامل قاب هایی منظم است که هر کدام نقشی متفاوت یا هماهنگ دارند. این قاب ها اغلب با نقش های هندسی، ستاره ای، خاتم کاری، پرندگان یا بوته های گل پر می شوند. این طرح در میان بافندگان فارس و بختیاری رواج گسترده دارد و به دلیل نظم بصری و تنوع نگاره ها از پرکاربردترین نقشه های گبه محسوب می شود.

طرح حوض یا ترنج

در مرکز این طرح یک ترنج بزرگ (حوض) قرار می گیرد و اطراف آن با گلبرگ ها، غنچه ها و نقوش جانبی پر می شود. طرح حوض نوعی روایت از مرکزیت، آرامش و پیوستگی است و یکی از طرح های سنتی محبوب در گبه های عشایری به شمار می رود.

طرح ایلاتی

طرح های ایلاتی کاملاً ذهنی و برآمده از فرهنگ عشایری هستند. این طرح ها شامل نقش های قشقایی، بختیاری، لری، کردی، تفرشی و هیبت لو است. اغلب نشانه هایی از گل، گیاه، حیوانات، چادر عشایری یا نمادهای طبیعت در قاب هایی هندسی (مربع، مستطیل، لوزی یا دایره) اجرا می شوند. این گروه از طرح ها اصیل ترین و هویتی ترین نمونه های گبه را تشکیل می دهند.

طرح درخت

درخت از نمادهای کهن فرهنگ ایرانی است. در گبه های عشایری، درخت سرو نماد شادی و زندگی و بید مجنون نماد اندوه و گذر زمان است. طرح درخت در گبه به صورت ساده، ذهنی یا گاه همراه با پرندگان و بوته ها اجرا می شود و یکی از رایج ترین نقش ها در میان عشایر است.

طرح های هندسی

گبه های هندسی شامل مجموعه ای از نقشه ها مانند ختایی، خاتم شیراز، جوشقانی، محرمان، ستاره ای و قابی هستند. این طرح ها معمولاً با فرم های منظم، زاویه دار و تکرارشونده شکل می گیرند و از نظر ترکیب بندی، نظم بیشتری نسبت به طرح های ذهنی دارند.

طرح راه راه

در این طرح خطوط عمودی، افقی یا مورب، محور اصلی نقشه را شکل می دهند. طرح راه راه معمولاً ساده، مینیمال و چشم نواز است و در سال های اخیر به دلیل هماهنگی با دکوراسیون مدرن دوباره محبوب شده است.

طرح خانه درهم

طرح خانه درهم مفهومی عرفانی دارد و با ترکیب خانه های پی در پی، مسیر زندگی از آغاز تا رسیدن به گوهر ذات را روایت می کند. این طرح یکی از روایت محورترین نقش ها در گبه بافی است.

طرح کف ساده

در این طرح بخش عمده زمینه بدون نقش باقی می ماند. این سادگی در گذشته نمادی از خانه های ساده روستایی و زمین بی محصول بوده است. امروزه این طرح به دلیل مینیمال بودن، در دکوراسیون مدرن نیز پرطرفدار است.

طرح های دیگر

گبه طرح چهار فصل، گل، ابرش، اردک و بسیاری نقش های بومی دیگر نیز در میان عشایر رواج دارند. هر یک از این طرح ها ریشه ای در فرهنگ محلی داشته و نمادهایی خاص را بازتاب می دهند. تنوع طرح ها به حدی است که هر منطقه و حتی هر بافنده می تواند امضای بصری خود را در گبه خلق کند.

مشاهد و خرید زیباترین مدلهای فرش گبه ماشینی و دست بافت با قیمت مناسب

نکاتی برای خرید گبه

تشخیص رنگ طبیعی از شیمیایی : رنگ های طبیعی ملایم تر و پخته تر هستند؛ رنگ های شیمیایی معمولاً تند و جیغ اند و در برابر نور خورشید سریع تر می پَرند.
تست رنگ دهی :هنگام خرید یک پارچه سفید مرطوب یا ابر خیس روی سطح گبه بکشید. اگر رنگ پس داد، از رنگ شیمیایی استفاده شده و دوام کمتری دارد.
دوام در برابر نور :گبه با رنگ طبیعی در مقابل تابش مستقیم آفتاب مقاوم تر است و دیرتر تغییر رنگ می دهد.

فرق گلیم با گبه

در ادامه مواردی که به عنوان تفاوت های کلی در خصوص ویژگی های مختلف گبه و گلیم شناخته می شود را در اختیار شما قرار می دهیم:

ابعاد :گلیم معمولاً در اندازه های بزرگ تر بافته می شود، اما هر دو محصول عموماً زیر ۶ متر هستند.
جنس :هر دو از پشم یا کرک تولید می شوند. تفاوت اصلی در شیوه بافت است، نه در مواد اولیه.
رنگ :گلیم ها معمولاً تنوع رنگ بیشتری دارند. در نمونه های ماشینیِ هر دو، به دلیل استفاده از رنگ مصنوعی، تنوع رنگ بالاتر از نمونه های دستباف است.
نقش و نگار :در گلیم، طرح ها هم می توانند ذهنی باشند و هم از روی نقشه. در گبه، تمام نقوش ذهنی و آزادانه بافته می شوند.
نوع بافت و ظاهر :گلیم بدون پرز است و سطحی تخت دارد.گبه پرزدار است و ظاهری نرم تر و ضخیم تر دارد.

فرق گبه با فرش

گبه و فرش هر دو زیراندازهایی از پشم هستند، اما تفاوت های مهمی دارند که آن ها را از هم متمایز می کند:

پرز و ضخامت:گبه با پرزهای بلند و ضخیم بافته می شود، در حالی که فرش معمولاً پرز کوتاه تر و یکنواخت دارد.
تعداد گره و پود
- گبه دارای تعداد گره کمتر و پودهای بیشتر است، که باعث نرمی و انعطاف بالای آن می شود.
- فرش دارای گره های فشرده تر و پود کمتر است که دوام و جزئیات نقش ها را بیشتر می کند.
طرح و نقشه:گبه معمولاً ذهنی و بدون نقشه بافته می شود و هر بافنده طرح خود را اجرا می کند.فرش اغلب با نقشه طراحی شده و طرح ها به صورت دقیق و تکرارشونده اجرا می شوند.
رنگ و زمینه
- زمینه گبه بیشتر روشن و ساده است و از رنگ های طبیعی استفاده می شود.
- فرش تنوع رنگی بیشتری دارد و ترکیب رنگ ها و جزئیات آن پیچیده تر است.
اندازه و کاربرد:گبه معمولاً در اندازه های کوچک تر تولید می شود و بیشتر برای کاربردهای خانگی یا تزئینی استفاده می شود.فرش در ابعاد بزرگ تر و برای پوشش سطوح وسیع کاربرد دارد.
ارزش و تولید:گبه دستباف به دلیل اصالت و ذهنی بودن بافت ارزش بالایی دارد.فرش دستباف نیز ارزشمند است، اما به دلیل بافت دقیق تر و تجاری تر، شکل و سبک متفاوتی دارد.

تفاوت بین فرش گبه و گلیم

پیشنهاد مطالعه : فرش گلیم چیست و انواع آن کدام است؟

دلیل وزن زیاد گبه ها در چیست؟

وزن زیاد گبه های دستباف به دلیل استفاده از نخ های ضخیم و بلند در بافت آن ها است. این نخ ها باعث می شوند ضخامت گبه بالا و دوام آن افزایش یابد، که یکی از ویژگی های شاخص گبه دستباف محسوب می شود.

در مقابل، گبه های ماشینی معمولاً تراکم کمتری دارند (مثل ۳۲۰ یا ۴۴۰ شانه) و ضخامت و وزن کمتری نسبت به گبه دستباف دارند. همین موضوع باعث می شود قیمت آن ها نیز پایین تر باشد و برای استفاده روزمره مناسب تر باشند، به ویژه در خانه هایی که کودکان یا حیوان خانگی دارند.

روش نگهداری گبه

نگهداری صحیح گبه اهمیت زیادی دارد و باعث افزایش ماندگاری و حفظ ارزش آن می شود. عوامل آسیب رسان اصلی شامل حشرات مانند بید، موریانه، سوسک و موش هستند که بدترین آن ها بید است.

روش های محافظت از گبه عبارتند از:

استفاده از محلول شیمیایی یا افشانه حشره کش هنگام شستشو.
قرار ندادن گبه در محیط تاریک و مرطوب.
جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید برای حفظ رنگ طبیعی.
استفاده از موکت یا زیرانداز برای جلوگیری از رطوبت احتمالی و تهویه مناسب.
ذخیره سازی گبه با موادی مانند نفتالین یا تنباکو در انبار به صورت کنترل شده.

با رعایت این نکات، گبه می تواند سال ها به عنوان یک اثر هنری و زیرانداز با ارزش مورد استفاده قرار گیرد.

مشاهده لیست قیمت انواع فرش های گبه دستبافت و ماشینی

مزایای گبه چیست؟

گبه ها به دلیل ویژگی های خاص بافت و طراحی، مزایای زیادی دارند که آن ها را به انتخابی جذاب برای خانه و دکوراسیون تبدیل می کند:

1 - دوام در عین زیبایی

گبه ها از جمله زیراندازهای بسیار مقاوم هستند. انواع مرغوب گبه می توانند سال ها بدون از دست دادن زیبایی و جذابیت اولیه شان باقی بمانند.

2 - دکوراسیون متفاوت

گبه ها انتخابی ایده آل برای افزودن تنوع و جذابیت به دکوراسیون منزل هستند. گبه های با طرح های مدرن برای سبک های مدرن و گبه های سنتی مانند گل بوته برای سبک های کلاسیک مناسب اند. همچنین می توان از گبه های سنتی در دکوراسیون تلفیقی و شیک همراه با وسایل مدرن استفاده کرد.

3 - گرما و صمیمیت

گبه ها با نقش های خاص و جذاب خود حس صمیمیت و سادگی را به فضا منتقل می کنند. حضور آن ها در منزل، حس گرم و دلنشین زندگی عشایری و خاطرات گذشته را به خانه می آورد.

4 - راحتی و نرمی

به دلیل پرزهای بلند و تراکم بالای بافت، گبه ها نرم و راحت هستند و تجربه لم دادن روی آن ها حس خوشایندی ایجاد می کند.

5 - اصالت، زیبایی و ارزش هنری

گبه های دستباف با اصالت و ارزش هنری بالا شناخته می شوند. هر گبه ای منحصر به فرد است و همین ویژگی آن را به یک اثر هنری زنده تبدیل می کند. البته کوچک بودن اندازه (معمولاً بین ۲ تا ۶ متر) و قیمت بالای گبه های مرغوب از محدودیت های آن محسوب می شود.