بادکش درمانی (Cupping Therapy) یکی از روش های طب مکمل یا طب جایگزین (انرژی درمانی) است که خاستگاه آن را کشور چین می دانند، اما این نوع درمان به صورت سنتی در هند و ایران هم متداول بوده و امروزه هم از آن استقبال می شود. از آنجایی که امروزه طب سنتی یا همان طب مکمل از محبوبیت خاصی برخوردار است و افراد زیادی به این نوع درمان علاقه داشته و از روش های طب سنتی نتیجه گرفته اند.
بادکش درمانی چیست؟
بادکش درمانی یا حجامت خشک روشی است که در آن تعدادی فنجان یا لیوان که می تواند شیشه ای یا از جنس دیگر مثل چوب بامبو یا سفالی باشد، برای ایجاد مکش روی پوست بیمار گذاشته می شود. این مکش جریان خون را بهبود بخشیده و چینی ها درباره آن معتقد هستند که جریان «چی» (qi، یک کلمه چینی به معنای جریان زندگی) را هم در بدن تقویت می کند.
بادکش درمانی چیست و چه فوایدی دارد
این روش درمانی در واقع با جمع کردن خون در ناحیه ای که فنجان ها روی پوست قرار داده می شوند، تنش عضلانی را کاهش داده، جریان خون کل بدن را بهبود می بخشد و به ترمیم سلول ها در بدن کمک می کند. این امر به شکل گیری بافت های اتصال دهنده و ایجاد عروق خونی تازه هم کمک می کند. بنابراین افراد زیادی از این نوع روش درمانی به عنوان طب مکمل بهره می برند.
انواع بادکش درمانی
بادکش درمانی ابتدا به صورت سنتی و با شاخ حیوانات انجام می شد. بعد ها از فنجان هایی از جنس چوب بامبو و سرامیک استفاده شد که با استفاده از حرارت اکسیژن داخل فنجان از بین می رفت و خلأ درون ظرف موجب مکش پوست در نواحی مورد نظر می شد. فنجان ها با آتش گرم شده و روی پوست قرار می گرفتند تا زمانی که خنک و از پوست برداشته شوند. امروزه، در روش مدرن، از شیشه های گردی شبیه توپ که یک طرف آن باز است و به همین منظور ساخته شده، استفاده می شود.
بادکش درمانی در واقع به دو روشی که در ادامه معرفی خواهیم کرد انجام می شود:
1 - بادکش تر
بادکش درمانی تر که شامل بادکش درمانی و انجام توامان آن با حجامت است. (همان طور که می دانید برای حجامت، مناطقی از پوست ابتدا وکیوم یا بادکش شده سپس با ایجاد خون ریزی های کنترل شده در این نواحی، درمان انجام می شود.)
برای انجام این بادکش کافی است یک لیوان و مقداری پنبه آغشته به الکل کنار بگذارید. پنبه ها را آتش زده و درون لیوان قرار دهید. بعد از گذشت چند ثانیه پنبه را از لیوان درآورده و آن را به حالت برعکس به گونه ای که دهانه لیوان به سمت پوست باشد، بر روی بدن قرار دهید. با سرد شدن هوای داخل فنجان خلاء ایجاد می شود. این خود موجب می شود پوست شما بلند شده و با گسترش رگ های خونی قرمز می گردد. لیوان معمولا تا 3 دقیقه در جای خود باقی می ماند. همچنین نسخه مدرن تر بادکش از پمپ های پلاستیکی بجای آتش برای ایجاد خلاء داخل لیوان استفاده می کند.
سپس متخصص خراش های کوچک و کم عمقی بر روی پوست ایجاد می کند و با بادکش کردن مجدد آن ها موجب خروج مقدار کمی خون از بدن می شود.
2 - بادکش خشک
بادکش درمانی خشک که همان روش سنتی است و تنها با مکش مناطقی از پوست صورت می گیرد. همانطوری که اشاره شد امروزه برای انجام بادکش سرد و خشک از دستگاه های دردکش، وکیوم و ... استفاده می شود. این ابزارها قابلیت ایجاد خلاء دارند. اما در گذشته ها که وسایل چندانی در دسترس نبود، برای انجام بادکش خشک، انتهای شاخ گاو را سوراخ می کردند و بعد از قرار دادن آن بر روی پوست، شروع به مکیدن می کردند و به این صورت بادکش با شاخ گاو را انجام می دادند.
بادکش گرم با تجمع خون در یک ناحیه باعث گرم شدن موضع می شود. برای انجام بادکش در بادکش گرم، به بدن گرمای مصنوعی داده می شود و موجب گرمای بیشتر موضع می شود. اما در بادکش درمانی سرد، از گرمای مصنوعی استفاده نمی شود. در این روش بادکش درمانی، معمولا لیوان ها به مدت 5 تا 10 دقیقه بر روی پوست قرار می گیرند. بعضی مواقع بادکش خشک برای تاثیر بیشتر، همراه با طب سوزنی انجام می شود.
تشخیص نوع بادکش درمانی یا به اصطلاح خودمان اینکه حجامت هم به همراه بادکش درمانی لازم است یا بادکش درمانی به تنهایی کافی است با پزشک یا متخصص طب مکمل است و بستگی به شرایط بدنی فرد بیمار دارد.
انجام بادکش درمانی در ناحیه پشت
بادکش درمانی چطور انجام می شود؟
روش انجام بادکش درمانی به صورت سنتی معمولا این گونه است که هوای داخل فنجان یا لیوان های مورداستفاده با آتش زدن پنبه ی آغشته به الکل یا شاخ وبرگ گیاهان یا کاغذ تخلیه می شود، فنجان یا لیوان به سرعت روی پوست قرار می گیرد و خلأ ناشی از آتش، پوست و ماهیچه را در محل قرارگیری لیوان وکیوم کرده و به داخل محفظه ی لیوان می کشد. در این حالت ممکن است پوست قرمز شود و دلیل آن عکس العملی است که رگ های خونی به تغییرات به وجودآمده نشان می دهند.
در روش های مدرن بادکش درمانی، به جای استفاده از حرارت، از دستگاهی که به همین منظور ساخته شده استفاده می شود. این وسیله محفظه های فنجانی شکلی هستند و پمپی که به آنها متصل است، هوای درون محفظه را تخلیه کرده و با ایجاد خلأ، پوست و ماهیچه را به درون خود می کشد و بادکش درمانی را انجام می دهد.
در بادکش درمانی خشک یا همان معمولی هر کدام از فنجان یا لیوان های مخصوص برای ۵ تا۱۰ دقیقه روی بدن قرار می گیرد، اما در بادکش درمانی تر یا همان حجامت سنتی خودمان، پوست ابتدا بادکش می شود. سپس در محل بادکش شده که خون جمع شده، خراش های کوچکی ایجاد و مقداری از خون بدن خارج می شود.
بعد از انجام بادکش درمانی همراه با حجامت محل خراش ها برای جلوگیری از عفونت پانسمان می شود و هر گونه تغییرات به وجودآمده در بدن یا هر نوع کبودی معمولا بعد از ۱۰ روز برطرف خواهد شد. گهگاهی هم بادکش درمانی با طب سوزنی همراه می شود. توصیه ی ما به شما این است که ۲ تا ۳ ساعت قبل از بادکش درمانی وعده ی غذایی سبک میل کنید. بهتر است با شکم پر بادکش درمانی انجام نشود.
فواید بادکش درمانی
بادکش درمانی در شرایط مختلف می تواند کارساز باشد، اما بیشتر برای کاهش دردهای عضلانی به کار می رود. درحالی که در بادکش درمانی از فنجان یا لیوان ها روی مناطق اصلی و مرکزی طب سوزنی استفاده می شود، به نظر می رسد در درمان مشکلات گوارشی و پوستی و همچنین درمان مشکلاتی که معمولا با طب فشاری درمان می شوند هم می تواند مؤثر باشد.
طبق مطالعه ای که در سال ۲۰۱۲ در نشریه ی PLoS One در زمینه ی طب مکمل چاپ شد، بادکش درمانی، روشی مکمل و فراتر از یک درمان موقتی و سطحی است که در شرایط مختلف مانند درمان:
-
زونا
-
فلج صورت
-
سرفه و تنگی نفس
-
دیسک کمر
-
آکنه
-
اسپوندیلوز (هر نوع بیماری تخریبی مهره های ستون فقرات) گردن
مؤثر واقع شده است. در این مطالعه عنوان شده که بررسی بیش از ۱۳۵ مورد تحقیق درباره ی تأثیر بادکش درمانی اثرات مفید این نوع درمان را از حد یک ادعا فراتر می برد؛ اما مطالعات بیشتر برای ارزیابی میزان اثربخشی این روش طب مکمل ضروری به نظر می رسد.
مشاهده و خرید دستگاه بادکش بدن در قیمت های مختلف
برخی از فواید استفاده از دستگاه بادکش بدن (حجامت)
-
رفع خستگی و کوفتگی اعضای بدن و تسکین درد کمر یا اندام ها و عضله ها.
-
رفع دردهای عظلانی و ماساژ از طریق گردش خون.
-
ایجاد پوستی شاداب و کشیده و زیبا در طول شبانه روز.
-
پاکسازی و بازکردن روزنه های یا محفظه های سطح پوست.
-
با این بسته دستگاه بادکش میتوان حتی در منزل از روش درمان طب سوزنی در صورت داشتن تبحر در آن انجام شود.
-
استفاده از حجامت میتواند باعث تسریع در بهبود زخم بستر و ترمیم عفونت های موضعی گردد.
مواردی که در بالا به طور مختصر شرح داده شد تنها برخی از فواید حجامت به روش طب سنتی بوده و در صورت تمایل میتوانید در منابع گوناگون بیشتر به مطالعه خواص حجامت بپردازید.
عوارض بادکش درمانی
بادکش درمانی معمولا عوارض جانبی چندانی ندارد. این نوع درمان اگر مشکلاتی به همراه داشته باشد، معمولا در حین درمان یا بلافاصله پس از آن رخ می دهد. اگر قرار باشد فرد در بادکش درمانی دچار مشکل شود، معمولا دچار سرگیجه شده یا حس سبکی در سر را تجربه خواهد کرد.
گاهی هم ممکن است فرد دچار حالت تهوع شود یا عرق کند. بعد از بادکش درمانی ممکن است در نواحی ای که فنجان یا لیوان گذاشته شده اثر لبه ی لیوان به شکل حلقه های دایره ای شکل تحریک یا کبود شود. فرد ممکن است در محل تماس فنجان یا لیوان ها احساس درد کند یا حتی پس از اتمام درمان دچار سرگیجه شود.
درصورت انجام حجامت که با بادکش درمانی همراه است، در موارد تقریبا نادر و درصورت مراقبت نادرست یا پانسمان نکردن صحیح و بهداشتی زخم ها، ممکن است فرد دچار عفونت یا مشکل در التیام جای زخم شود.
از دیگر عوارض بادکش درمانی می توان به از بین نرفتن جای زخم ها و هماتوم (کبودی) اشاره کرد. ازآنجایی که در خیلی از موارد، بادکش درمانی مخصوصا اگر همراه با حجامت باشد، توسط افراد غیرپزشک و به صورت سنتی هم انجام می شود، باید حتما قبل از مراجعه درباره ی شرایط رعایت بهداشت محل درمان و فرد مورد نظر کاملا تحقیق کنید.
فردی که این نوع درمان را انجام می دهد، حتما باید تمام اصول بهداشتی از جمله پوشیدن روپوش تمیز، استفاده از دستکش لاتکس یک بار مصرف و عینک های محافظ مخصوص درمان های پزشکی را به منظور جلوگیری از بروز عفونت و انتقال بیماری هایی مانند هپاتیت و ایدز رعایت کند.
استفاده از شیشه های مخصوص برای بادکش درمانی
چه افرادی میتوانند با دستگاه بادکش، حجامت کنند؟
برای استفاده از دستگاه بادکش حتما نیاز نیست که برای بیماری خاصی اقدام به حجامت نمایید، حتی حجامت با کمک دستگاه بادکش طبی بدن نیز برای افراد سالم بسیار ضروری است و در طب سنتی به مراتب پیشنهاد شده است. همه افراد میتوانند از دستگاه بادکش بدن استفاده کنند، اما اگر دارای بیماری خاصی و یا باردار هستید قبلا از استفاده حتما با پزشک خود مشورت نمایید.
در قسمت های حساس بدن برای حجامت نیز باید با احتیاط انجام شود و همچنین قسمت هایی که سطح پوست بدن کوچکتر بوده و نمیتوان از کاسه های بزرگ هوا استفاده کرد باید از کاسه های کوچکتر استفاده شود.
انجام دادن کار بادکش و حجامت معمولا توسط یک شخص دیگر بر روی بدن انجام میشود، اما برخی قسمت های بدن مانند شکم و یا ران ها و ... که دسترسی به آنها راحت است توسط خود شخص قابل انجام است و حتی میتوان سری های کوچک و بزرگ را با فاصله چند سانتیمتر از یکدیگر کنار هم استفاده کرد.
روش استفاده از دستگاه بادکش حجامت
استفاده از دستگاه بادکش طبی بسیار ساده است، این دستگاه حجامت دارای سری های مختلفی با اندازه و ابعاد متفاوت است که شما بر اساس هر قسمتی از بدن که میخواهید اقدام به حجامت آن کنید میتوانید سری بادکش با اندازه مناسب را انتخاب کنید، حتی در قسمت هایی مانند پشت کمر یا روی شکم میتوانید تمام سری ها را همراه با هم و در کنار یکدیگر استفاده کنید.
مشاهده و خرید انواع دستگاه بادکش بدن
بعد از اینکه سری هوای مورد نظر خود را انتخاب کردید کافیست قسمت سوزنی مخصوص را بر روی دسته اصلی بادکش با کمی فشار نصب کنید و با گذاشتن آن روی پوست محل مورد نظر اقدام به پمپ کردن کنید. با هربار پمپ زدن میزان بیشتری باد یا هوا مکیده شده و در نتیجه لایه رویی پوست بدن به داخل محفظه های دایره ای مکیده میگردد. دقت کنید که در صورتیکه کناره های کاسه های هوا به طور صحیح بر روی پوست بدن قرار نگرفته باشد و گوشه های آن کامل به پوست نچسبیده باشد عمل پمپ کردن هوا صحیح انجام میشود.
بعد از اینکه چندبار پمپ کردید و نیاز به خارج کردن قسمت پمپ دستگاه داشتید کافیست با یک دست قسمت کاسه هوا را نگه داشته و با دست دیگر پمپ هوا را از روی آن با کشیدن جدا کنید. زمانیکه میخواهید کاسه ها که بر روی پوست چسبیده است و در حال انجام مکش پوست است را از روی بدن جدا کنید، به راحتی میتوانید قسمت سوزنی شکل پلاستیکی انتهای آن را با نوک انگشت ها کمی بیرون کشیده تا هوا به داخل آن جریان پیدا کند و به راحتی از بدن جدا گردد. البته در روش حجامت دادن روش جداکردن این کاسه ها کمی متفاوت است که شخص حجامت کار خود به آن وارد بوده و جدا کردن آن را به طور صحیح انجام میدهد.